Παρασκευή 1 Ιουνίου 2012

ΚΟΣΤΑ ΡΙΚΑ



Ταξίδι στην πιο «πράσινη» χώρα
ΤΗΣ ΝΑΤΑΣΑΣ ΣΙΝΙΩΡΗ, ΧΑΡΤΗΣ: ΝΙΚΟΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΟΠΟΥΛΟΣ
Αναρίθμητα πάρκα, πράσινη ανάπτυξη, οικοτουριστικές μονάδες... H Κόστα Ρίκα είναι και επίσημα η πιο ευτυχισμένη και πράσινη χώρα του πλανήτη.
«Αγνή ζωή»: αυτές τις δύο λέξεις θα τις ακούσετε πολλές φορές κατά τη διάρκεια της παραμονής σας στη χώρα. Αυτό είναι το μότο των Κοσταρικανών και αποτελεί για εκείνους στάση ζωής. Αγνή ζωή και αγνή, ανέγγιχτη φύση θα μπορούσε να προσθέσει κάποιος, αναφερόμενος στο πλούσιο φυσικό περιβάλλον της χώρας και στη μεγάλη βιοποικιλότητα που το χαρακτηρίζει. Σύμφωνα με το «Δείκτη του Ευτυχισμένου Πλανήτη» -που δημοσιεύεται κάθε χρόνο από τον Νέο Οργανισμό Οικονομικών, έναν βρετανικό, ανεξάρτητο οργανισμό- η Κόστα Ρίκα καταλαμβάνει την πρώτη θέση σε μια λίστα 143 χωρών. «Για πρώτη φορά συνδυάσαμε τρεις παράγοντες: το βαθμό ικανοποίησης των πολιτών, το προσδόκιμο ζωής και το οικολογικό αποτύπωμα», αναφέρει στο ΟΙΚΟ ο Σάαμαχ Αμπντάλα, επικεφαλής της έρευνας. «Η έκθεση βασίστηκε σε έρευνες και ερωτηματολόγια. Ο δείκτης αυτός αποτελεί στην ουσία ένα μέτρο. Μετράει την αποδοτικότητα, για παράδειγμα, με την οποία χρησιμοποιούμε την ενέργεια.
Δεν ρωτάμε απλώς πόσο ευτυχισμένοι και υγιείς είστε, αλλά πόσο ευτυχισμένοι και υγιείς είστε, δεδομένου ότι καταναλώνετε τόση ενέργεια κ.λπ. Υπάρχει και το κομμάτι της κουλτούρας, όμως, το οποίο μπορεί να καθορίσει τις απαντήσεις του κόσμου. Στους Ελληνες, για παράδειγμα, αρέσει να γκρινιάζουν πολύ. Κάποιοι λαοί θεωρούν αγένεια να δηλώσουν ότι είναι ευτυχισμένοι. Πρέπει να σκεφτόμαστε πάντα και τον πολιτισμό που χαρακτηρίζει την υπό διερεύνηση χώρα. Στην Κόστα Ρίκα ο λαός παίρνει σοβαρά υπόψη του τα περιβαλλοντικά ζητήματα. Το μεγαλύτερο μέρος της ενέργειας παράγεται από τις ανανεώσιμες πηγές. Πρόκειται για μια χώρα της οποίας οι πολίτες είναι μεσαίου εισοδήματος. Ωστόσο, η Κόστα Ρίκα έχει κάνει μεγάλα και γρήγορα βήματα προς τις ΑΠΕ. Το οικολογικό αποτύπωμα της χώρας είναι οριακό, με την έννοια ότι λίγο παραπάνω να προσπαθήσει και θα μπορεί να καυχηθεί πως καταναλώνει τα φυσικά αποθέματα που της αναλογούν, τη στιγμή που άλλες χώρες καταναλώνουν σχεδόν δύο πλανήτες!»
Ενας άθικτος παράδεισος 
Η Κόστα Ρίκα είναι χώρα της Κεντρικής Αμερικής, που βρέχεται από τον Ειρηνικό Ωκεανό από τα δυτικά και την Καραϊβική Θάλασσα από τα ανατολικά. Πρόκειται για μια χώρα με τροπικά δάση, ψηλά βουνά και πανέμορφες παραλίες. Και ενώ καλύπτει μόνο το 0,03% της επιφάνειας της Γης -με έκταση 51.100 τ.χλμ.- η βιοποικιλότητά της αγγίζει το 5% του πλανήτη: 12.000 είδη φυτών, 1.239 είδη πεταλούδων, 838 είδη πτηνών, 440 είδη ερπετών και αμφιβίων και 232 είδη θηλαστικών.
Το 27% της επιφάνειάς της καλύπτεται από εθνικά πάρκα, που προστατεύονται και διατηρούνται, γεγονός που είναι αποτέλεσμα των πολιτικών δράσεων των εκάστοτε κυβερνήσεων. Οι ταξιδιώτες που την έχουν επισκεφτεί μιλούν για μια χώρα εκπληκτικής φυσικής ομορφιάς. Οι πολιτικοί της συνειδητοποίησαν νωρίς -πριν από περίπου 15 χρόνια- ότι με τις κατάλληλες πολιτικές μπορούν να συνδυάσουν την πράσινη με την οικονομική ανάπτυξη και τώρα η χώρα βρίσκεται σε τροχιά ανάπτυξης χάρη στον οικοτουρισμό.
Αποτελεί ένα μείγμα τροπικού δάσους, ατελείωτων ακτών και μαγευτικών οροσειρών, που κρύβονται μέσα στα σύννεφα. Τα εθνικά της πάρκα και τα δάση της είναι πλέον παγκοσμίως γνωστά για την ομορφιά τους και τη βιοποικιλότητά τους. Από τα πιο γνωστά είναι το δάσος του Monteverde και το πάρκο Corcovado στη χερσόνησο Osa, το Bosque Buboso, ένα πάρκο που έγινε γνωστό σε όλο τον κόσμο για το χρυσό βάτραχο, είδος υπό εξαφάνιση, και το πάρκο Manuel Antonio, με τους παπαγάλους macaw και τις θαλάσσιες χελώνες, το Braulio Carrillo και το Cahuita. Από τα πιο γνωστά ηφαίστεια της χώρας είναι το Arenal, το οποίο είναι ενεργό(!), γεγονός που δεν φαίνεται να τρομάζει τους ταξιδιώτες, αφού το επισκέπτονται κατά χιλιάδες. Η χώρα φημίζεται και για τις πανέμορφες παραλίες της, κυρίως από την πλευρά της Καραϊβικής, με άσπρη άμμο και γαλαζοπράσινα νερά.
Απαγορεύεται η εξόρυξη πετρελαίου!
Τη δεκαετία του '90, η χώρα συνειδητοποίησε ότι το μέλλον της βρίσκεται στον πράσινο τουρισμό και στην προστασία του περιβάλλοντος. Αρχισε τότε να εφαρμόζει πολιτικές πράσινης ανάπτυξης. Οι αλλαγές ξεκίνησαν από το ίδιο το υπουργείο Περιβάλλοντος: πρόκειται για τη μοναδική χώρα στον κόσμο όπου το περιβάλλον, η ενέργεια, το νερό και τα ορυχεία βρίσκονται υπό την εποπτεία του υπουργού Περιβάλλοντος! Οσον αφορά την ενέργεια, περίπου το 95% του ηλεκτρικού ρεύματος παράγεται εξ ολοκλήρου από τις ανανεώσιμες πηγές. Το μεγαλύτερο μέρος της ενέργειας αυτής, περίπου το 82%, παράγεται από τα υδροηλεκτρικά φράγματα, ενώ ένα μικρό ποσοστό από τον ήλιο, τον άνεμο και τη γεωθερμία. Το πρώτο κοίτασμα πετρελαίου ανακαλύφθηκε πριν από περίπου πέντε χρόνια. Τι έκανε η τότε κυβέρνηση; Απαγόρευσε την εξόρυξη! Το 1997, η Κόστα Ρίκα εισήγαγε μέσω της νομοθεσίας το Πρόγραμμα Πληρωμών για Περιβαλλοντικές Υπηρεσίες.
Η λογική του νόμου είναι ότι οι ιδιοκτήτες γης που προστατεύουν τα δάση και τα ποτάμια πρέπει να αμείβονται γι' αυτό. Η Πορτορικανή οικονομολόγος Περιβάλλοντος Ινα Πόρας, η οποία εργάζεται στο Διεθνές Ινστιτούτο Περιβάλλοντος και Ανάπτυξης στο Λονδίνο -πρόκειται για ανεξάρτητο, μη κερδοσκοπικό οργανισμό, που μελετά πολιτικές και προτείνει λύσεις- και έχει ασχοληθεί στην έρευνά της με το Πρόγραμμα Πληρωμών, εξηγεί τον τρόπο λειτουργίας αυτού: «Η άποψη που έχει επικρατήσει στη χώρα μας είναι πως τα δάση προσφέρουν υπηρεσίες και αυτές οι υπηρεσίες θεωρούνται δημόσιες, τις οποίες χρησιμοποιούν και άλλοι άνθρωποι, πλην του ιδιοκτήτη. Γι' αυτό και ο ιδιοκτήτης-κτηματίας πρέπει να αποζημιώνεται. Ο Φοναφίφο είναι ένας οργανισμός που παίζει το ρόλο του μεσάζοντα. Οι αγρότες και γενικότερα οι ιδιοκτήτες γης υποβάλλουν τις αιτήσεις για πληρωμές μαζί με ένα επιχειρηματικό σχέδιο και πληρώνονται μόνον όταν τηρούν τα επιχειρηματικά σχέδια που έχουν καταθέσει στον οργανισμό. Το πιο σημαντικό στοιχείο του νόμου είναι ότι οι πληρωμές αυτές δεν αποτελούν επίδομα ή δώρο. Τα δάση θεωρούνται πηγές εισοδήματος -πέρα από την ξυλεία που μπορούν να προσφέρουν- και οι αγρότες πρέπει να πουλήσουν τις υπηρεσίες αυτές, τις οποίες απολαμβάνουν τα εργοστάσια παραγωγής υδροηλεκτρικής ενέργειας, τα εργοστάσια παραγωγής εμφιαλωμένου νερού και οι οικοτουριστικές μονάδες και ξενοδοχεία.
Τα χρήματα που δίνονται στους αγρότες προκύπτουν από ένα φόρο, ο οποίος καταλήγει στο Εθνικό Ταμείο για τα Δάση. Ετσι, η κυβέρνηση πληρώνει και τους αυτόχθονες που ζουν γύρω από τα δάση και τα προστατεύουν, αλλά και τους κατοίκους των χωριών που διαμένουν κοντά σε ποτάμια, τα οποία διατηρούν καθαρά». Εκτός από το σύστημα αυτό των πληρωμών, η Κόστα Ρίκα εφαρμόζει εδώ και χρόνια και άλλες πολιτικές πράσινης ανάπτυξης. Τα ξενοδοχεία βαθμολογούνται όχι με αστέρια αλλά με φύλλα, σε μια κλίμακα από το ένα έως το πέντε, η χώρα συμμετέχει σε προγράμματα διεθνών οργανισμών για την προστασία των δασών της και οι κοινότητες αυτοχθόνων συμμετέχουν στον πράσινο τουρισμό, αφού διαχειρίζονται ξενοδοχεία ή εργάζονται σε ξενοδοχειακές μονάδες των οποίων τα έσοδα πάνε στις κοινότητες. Ενα πάρκο που ήταν απαξιωμένο εξαιτίας της εντατικής κτηνοτροφίας και πραγματικά αναγεννήθηκε χάρη στις προσπάθειες της κοινότητας είναι το La Amistad, το οποίο αξίζει να επισκεφτείτε. Ο καθηγητής Κοινωνιολογίας Μαριάνο Ρόχας, ο οποίος συμμετείχε με τις πληροφορίες που έδωσε στην έκθεση του βρετανικού οργανισμού που δημοσιεύτηκε, δέχτηκε να μιλήσει στο ΟΙΚΟ.
«Καταργήσαμε τον στρατό το 1949 και έτσι μπορέσαμε να δώσουμε κονδύλια σε κοινωνικά προγράμματα. Παρόλο που δεν είμαστε ούτε πλούσια αλλά ούτε φτωχή χώρα, επενδύσαμε στην εκπαίδευση, στην υγεία και στο περιβάλλον. Το σημαντικό για μας δεν είναι πόσα χρήματα βγάζουμε, αλλά πώς τα διαχειριζόμαστε. Καταλάβαμε νωρίς ότι η πράσινη ανάπτυξη μπορεί να συμβαδίσει με την οικονομική. Μας πήρε χρόνο προκειμένου να ενημερώσουμε τον κόσμο για το περιβάλλον και να τον κάνουμε να το αγαπήσει και να το προστατεύσει. Αλλά μακροπρόθεσμα ωφεληθήκαμε. Και τώρα η χώρα ζει από τον οικοτουρισμό! Οι πολιτικοί μας δεν σκέφτηκαν έξι μήνες μπροστά, αλλά χρόνια μπροστά, προκειμένου να καταθέσουν νομοσχέδια για το περιβάλλον. Ο σημερινός μας πρόεδρος, ο Οσκαρ Αρίας (έλαβε το Νομπέλ Ειρήνης το 1987, για τις προσπάθειές του να τερματίσει τους εμφυλίους πολέμους που μαίνονταν τότε στις γειτονικές στην Κόστα Ρίκα χώρες), μας λέει συνέχεια ότι πρέπει να έχουμε καλή σχέση με τη φύση. Το σλόγκαν του είναι: Κάντε ειρήνη με το περιβάλλον!»
Το τοπ 7 των Εθνικών Πάρκων
1. Manuel Antonio National Park
Αν και είναι το πιο μικρό από τα εθνικά πάρκα της χώρας, είναι το πιο δημοφιλές. Ο λόγος είναι οι πανέμορφες παραλίες με την άσπρη άμμο και τα γαλαζοπράσινα νερά. Μπορείτε να κάνετε σερφ, καταδύσεις ή τζετ σκι, να παρακολουθήσετε από κοντά τα πτηνά, να κάνετε ποδήλατο στο βουνό και ιππασία. Απέχει από την πρωτεύουσα 132 χλμ.
2. Monteverde Cloud Forest Reserve National Park
Το όνομά του σημαίνει το «πράσινο βουνό» και το βουνό αυτό κρύβεται μέσα στα σύννεφα! Με 400 είδη πουλιών και 200 είδη θηλαστικών (περιλαμβανομένων πέντε γάτων!) θα χρειαστείτε σίγουρα κιάλια και έναν οδηγό για να σας μυήσει στις ομορφιές του δάσους.
3. Corcovado National Park
Η χερσόνησος Osa αποτελεί μία από τις περιοχές του πλανήτη που έχουν τη μεγαλύτερη βιοποικιλότητα. Εάν είστε τυχεροί, μπορεί να συναντήσετε μερικούς από τους πιο ντροπαλούς κατοίκους του δάσους: ιαγουάρους, τάπιρους και κόκκινους παπαγάλους! Οι παραλίες των 39 χιλιομέτρων είναι πανέμορφες: χρυσή άμμος και κοκοφοίνικες. Για να φτάσετε, καλύτερα να έρθετε με αεροπλάνο, καθώς απέχει 395 χλμ. από το Σαν Χοσέ.
4. Αrenal Volcano National Park
Η τελευταία φορά που εξερράγη ήταν το 1968. Η λάβα του ισοπέδωσε δύο χωριά και σκότωσε όλους τους κατοίκους. Από τότε οι τουρίστες συρρέουν κατά χιλιάδες, για να δουν τις μικρές εκρήξεις και την κόκκινη λάβα. Μέσα στο δάσος θα βρείτε και τους υπέροχους καταρράκτες Cataratas Rio Fortuna, τους οποίους διαχειρίζεται η τοπική κοινότητα.
5. Tortuguero National Park
Εάν είστε θαυμαστής της θαλάσσιας χελώνας, πρέπει οπωσδήποτε να επισκεφτείτε το πάρκο. Θα δείτε τις πράσινες θαλάσσιες χελώνες, όμως, πρέπει να κινείστε ήσυχα για να μην τις τρομάξετε. Μπορείτε να κάνετε κανό και καγιάκ.
6. La Amistad International Park
Πριν από μερικά χρόνια κινδύνεψε να αφανιστεί από την εντατική κτηνοτροφία. Χάρη στις προσπάθειες των αγροτών η περιοχή ξαναζωντάνεψε και αποτελεί σήμερα ένα από τα πιο όμορφα και μεγαλύτερα πάρκα της χώρας. Μεγάλο μέρος του δεν έχει ακόμη εξερευνηθεί. Καθημερινά παίρνετε λεωφορεία από το Σαν Χοσέ στο Σαν Βίτο (Alfaro Bus Company: Τ 00506.222 2666).
7. Cahuita National Park
Είναι περισσότερο γνωστό για τους κοραλλιογενείς υφάλους και τα 500 είδη ψαριών. Μπορείτε να κάνετε διάφορα θαλάσσια σπορ, όμως οι επισκέπτες προτιμούν την υποβρύχια βόλτα με τη μάσκα για να θαυμάσουν από κοντά τη σπάνια ομορφιά. Λεωφορεία για εκεί ξεκινούν καθημερινά από το Σαν Χοσέ.
INFO


ΠΩΣ ΝΑ ΠΑΤΕ: 
Η ισπανική εταιρεία Iberia πετάει καθημερινά από τον Διεθνή Αερολιμένα Αθηνών, μέσω Μαδρίτης, για την πρωτεύουσα της χώρας, το Σαν Χοσέ. Το κόστος των εισιτηρίων (μετ' επιστροφής) κυμαίνεται στα 975 ευρώ συμπεριλαμβανομένων των φόρων.
ΠΟΥ ΝΑ ΜΕΙΝΕΤΕ:
 Parque Del Lago
(Τ 00506.2547. 2000, www.parquedellago.com, κατηγορία: 3/5 φύλλα)
Βρίσκεται στην πρωτεύουσα της χώρας, Σαν Χοσέ, που είναι γνωστή για τα πολιτιστικά της δρώμενα. Οι επιλογές σας στην πόλη των 350.000 κατοίκων -τη μεγαλύτερη της χώρας- είναι πολλές: θέατρο, μπαλέτο ή όπερα. Μπορείτε να επισκεφτείτε το Εθνικό Μουσείο για να μάθετε τη φυσική αλλά και την πολιτιστική ιστορία του τόπου. Την ημέρα μπορείτε να επισκεφτείτε το διάσημο ηφαίστειο Arenal με τη λάβα και το χαρακτηριστικό πετρώδες τοπίο του ή το ηφαίστειο Poas. Το δίκλινο δωμάτιο με πρωινό κοστίζει 56 ευρώ.
Hotel Belmar Monteverde
(Τ 00506.2645.5201, www.hotelbelmar.net, κατηγορία: 4/5 φύλλα)
Πρόκειται για ένα πανέμορφο ξενοδοχείο δίπλα στο τροπικό δάσος του Monteverde, το οποίο σας προτείνουμε να επισκεφτείτε, όπως επίσης και το καταφύγιο Santa Elena, όπου τα έσοδα από τα εισιτήρια πάνε στην κοινότητα που ζει εκεί. Δείτε επίσης το Αιώνιο Δάσος των Παιδιών, που δημιουργήθηκε από παιδιά της Ελβετίας το 1982, τις λίμνες με τους βατράχους, το εργοστάσιο τυριού, κάντε ιππασία και αγοράστε από τις φάρμες της περιοχής καφέ που παράγεται σύμφωνα με τους κανόνες του Δίκαιου Εμπορίου. Οι τιμές ξεκινούν από 70 ευρώ το δίκλινο στο κεντρικό κτίριο του ξενοδοχείου και 55 ευρώ στο σαλέ. Στην τιμή περιλαμβάνεται το πρωινό. 
Finca Rosa Blanca
(Τ 00506.2269.9392, www.fincarosablanca.com, κατηγορία: 5/5 φύλλα)
Βρίσκεται στην επαρχία Heredia, δέκα χιλιόμετρα βόρεια του Σαν Χοσέ, και είναι κυριολεκτικά κρυμμένο μέσα στο πράσινο. Εδώ θα μάθετε τα πάντα για την καλλιέργεια του βιολογικού καφέ στη φυτεία του ξενοδοχείου, θα κάνετε ιππασία και ράφτινγκ στα ποτάμια της περιοχής και θα επισκεφτείτε τις φάρμες με πεταλούδες! Το δίκλινο κοστίζει περιπου 185 ευρώ (με πρωινό).
Lapa Rios
(Τ 00506.2735. 5130, www.laparios.com, κατηγορία: 5/5 φύλλα)
Βρίσκεται στην πανέμορφη χερσόνησο Osa, που σύμφωνα με το National Geographic είναι ένα από τα μέρη του πλανήτη με τη μεγαλύτερη βιοποικιλότητα, στη νότια πλευρά της χώρας, κοντά σε ένα από τα πιο διάσημα πάρκα του κόσμου, το Corcovado Park, το οποίο φιλοξενεί 400 είδη πουλιών, 140 είδη θηλαστικών, 116 είδη αμφιβίων και ερπετών, περισσότερα από 6.000 είδη εντόμων και πάνω από 500 είδη δέντρων. Εδώ διαμένουν προστατευόμενα είδη όπως ιαγουάροι, κροκόδειλοι, πούμα και χρυσοί βάτραχοι. Το ξενοδοχείο αυτό αποτελεί πρότυπο αγροτουριστικής μονάδας: χρησιμοποιεί ηλιακή ενέργεια για το ζεστό νερό, εφαρμόζει προγράμματα ανακύκλωσης και έχει χτίσει ένα σχολείο στη χερσόνησο! Γι' αυτόν το λόγο δεν θα βρείτε εδώ τηλέφωνα ή υπολογιστές. Το δίκλινο κοστίζει 345 ευρώ και περιλαμβάνει τρία γεύματα και δύο περιπάτους.
Πώς να πάτε: με αεροπλάνο από το Σαν Χοσέ - οδηγώντας θα κάνετε οκτώ ώρες. Με την αεροπορική εταιρεία Nature Air το εισιτήριο θα σας κοστίσει 180 ευρώ, ενώ με τη Sansa 160 ευρώ.
ΤΙ ΝΑ ΠΑΡΕΤΕ ΜΑΖΙ ΣΑΣ:
•   Ελαφριά και άνετα ρούχα, καπέλο, αδιάβροχο (μην ξεχνάτε ότι τροπικό δάσος σημαίνει βροχή), μπότες, κυάλια -για να είστε όσο πιο κοντά γίνεται στην άγρια φύση και στα ζώα- και αντικουνουπικά



kathimerini.gr



Αφιερωμένο στην Έφη



Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

Αναγνώστες