Ο Γαλλικός ποταμός, ο αρχαίος Εχέδωρος, είναι ποταμός της Κεντρικής Μακεδονίας. Πηγάζει από το νομό Κιλκίς (Κρούσσια όρη) και εκβάλλει στον Θερμαϊκό κόλπο, λίγο έξω από τη Θεσσαλονίκη. Το μήκος του είναι 70 χλμ. Ο μεγαλύτερος παραπόταμός του είναι ο Σπανός.
Ο Γαλλικός (στα αρχαία ελληνικά Εχέδωρος) είναι ένας αρκετά ευρύς αλλά ρηχός ποταμός,ο οποίος χύνεται στον Κόλπο της Θεσσαλονίκης όχι μακριά από την εκβολή του Βαρδάρη. Ο Ηρόδοτος αναφέρει ότι όταν ο Ξέρξης πέρασε μέσα από την Μακεδονία στον δρόμο του προς την Ελλάδα ο στρατός του ήπιε όλο το νερό του ποταμού και το ξέρανε. Όχι ένα δύσκολο επίτευγμα για τον μέτρια διψασμένο στρατό αυτή την εποχή του χρόνου, αλλά λιγότερο εύκολο τον χειμώνα. Από αυτή την άποψη ο Γαλλικός είναι -όπως ακριβώς και τα περισσότερα ποτάμια στην Μακεδονία- ένα απλό λασπώδες κανάλι το καλοκαίρι ενώ μετά τις πρώτες βροχές μετατρέπεται σε ένα βαθύ και ορμητικό χείμαρρο, που ξεχειλίζει στις όχθες του και παρασύρει τα πάντα στο πέρασμα του. Όμως ,παρά τις περιοδικές πλημμύρες, υπάρχει μια περίπτωση που τραβά τους άπορους αγρότες στις επικίνδυνες πλευρές του.Και αυτό δεν είναι τίποτε άλλο από το παντοδύναμο χρυσάφι.
Ένας από τους παραπόταμους του Γαλλικού φέρει το ιδιαίτερο όνομα Αλτίν ντερέ ή Χρυσό ποτάμι. Εκεί κοντά βρίσκεται το χωριό Αμπέρ-κιόι του οποίου οι κάτοικοι μετά από κάθε δυνατή βροχή βγαίνουν σε αναζήτηση των κίτρινων κόκκων που εναποθέτει η πλημμύρα στις όχθες του ποταμού.
Η ποσότητα του πολύτιμου μετάλλου,την οποία συλλέγουν, παρόλο που είναι ασήμαντη σε περιεκτικότητα χρυσού, είναι επαρκής για να τους ανταμείψει για την εργασία τους.Αυτοί μερικές φορές βγάζουν περίπου 1 σελίνι και 6 πένες την ημέρα, πόσο το οποίο στην Μακεδονία αντιστοιχεί σε μια καλή πληρωμή για δέκα ώρες εργασίας
Στις όχθες του ποταμού Εχεδώρου μονομάχησε ο Ηρακλής με τον Κύκνο, τον γιο του Άρη και της Πυρήνης, που τον προκάλεσε σε μονομαχία. Αλλά επειδή ο Άρης συμπαραστεκόταν στον Κύκνο και η μονομαχία δεν λυνόταν, ο Δίας, πατέρας του Ηρακλή έρριξε κεραυνό ανάμεσά τους και διέλυσε τη μάχη. Η μονομαχία αυτή υπήρξε ένα από τα επεισόδια που περιβάλλουν τον ενδέκατο άθλο του Ηρακλή (μήλα των Εσπερίδων).
Το μεσαίωνα ονομαζόταν και Γομαροπνίχτης, λόγω των ξαφνικών πλημμυρών του.
Σήμερα ο υγρότοποςτου Εχεδώρου έχει υποβαθμισθεί από την εξαντλητική χρησιμοποίηση των υπόγειων νερών και τη ρύπανση της κοίτης του ποταμού με ποικίλα στερεά και υγρά απόβλητα. Η υφαλμύρωση των υπόγειων νερών της περιοχής Καλοχωρίου και η καθίζηση των εδαφών είναι πλέον γεγονός. Μπορεί να λεχθεί ότι ο ποταμός Εχέδωρος ήταν ο πρώτος υγρότοπος που θυσιάστηκε για την "ανάπτυξη" της Θεσσαλονίκης. Η ύδρευση της αναπτυσσόμενης Θεσσαλονίκης συνεχίσθηκε και με αντλήσεις νερού από τους υγροτόπους της Αραβησσού και του Αλιάκμονα. Νερό από τον Αλιάκμονα προστίθεται κατά καιρούς στον υγρότοπο του Εχεδώρου. Σε περιόδους έντονων βροχοπτώσεων και με την προσθήκη νερού στην κοίτη του Εχεδώρου, η οικολογική κατάσταση της κοίτης του ποταμού κάπως βελτιώνεται.
Χλωρίδα*
Κατά θέσεις, υπάρχουν μεμονωμένα δένδρα ή ομάδες ή μικρές λόχμες αυτοφυούς υδροχαρούς βλάστησης, ενώ σε πολλές θέσεις κυριαρχεί σε πυκνή μορφή το θαμνώδες είδος Tamarix parviflora (αρμυρίκι), που αποτελεί ενδείκτη αλατούχων εδαφών. Τα αυτοφυή είδη είναι η μισχοφόρος ιτιά,η άσπρη ιτιά, η λεύκη η λευκή, η βρωμοκαρυδιά, η φτελιά, το σκλήθρο) και ο πλάτανος. Υπάρχουν και κάποιες εκτάσεις τεχνητά δασωμένες από 35 και πλέον έτη, υπήρχε στην περιοχή πλούσια υδροχαρής βλάστηση και κατά μήκος των αναχωμάτων υπήρχαν λευκοφυτείες. Με την πτώση της υπόγειας στάθμης του νερού και με την παράνομη υλοτομία υποβαθμίσθηκε πάρα πολύ η υγροτοπική βλάστηση του ποταμού.
Σήμερα κυριαρχεί το αρμυρίκι από το ύψος του Καλοχωρίου έως το όριο των κτημάτων που ανήκουν στους Δήμους Εχεδώρου και Καλλιθέας. Σε λίγες θέσεις απαντούν η λεύκη σε πολύ καλή κατάσταση, η ιτιά, η πτελέα (καραγάτσι) και οι καλαμώνες. Στην περιοχή των εκβολών του ποταμού κυριαρχεί η αλοφυτική βλάστηση.
Χλωρίδα*
Κατά θέσεις, υπάρχουν μεμονωμένα δένδρα ή ομάδες ή μικρές λόχμες αυτοφυούς υδροχαρούς βλάστησης, ενώ σε πολλές θέσεις κυριαρχεί σε πυκνή μορφή το θαμνώδες είδος Tamarix parviflora (αρμυρίκι), που αποτελεί ενδείκτη αλατούχων εδαφών. Τα αυτοφυή είδη είναι η μισχοφόρος ιτιά,η άσπρη ιτιά, η λεύκη η λευκή, η βρωμοκαρυδιά, η φτελιά, το σκλήθρο) και ο πλάτανος. Υπάρχουν και κάποιες εκτάσεις τεχνητά δασωμένες από 35 και πλέον έτη, υπήρχε στην περιοχή πλούσια υδροχαρής βλάστηση και κατά μήκος των αναχωμάτων υπήρχαν λευκοφυτείες. Με την πτώση της υπόγειας στάθμης του νερού και με την παράνομη υλοτομία υποβαθμίσθηκε πάρα πολύ η υγροτοπική βλάστηση του ποταμού.
Σήμερα κυριαρχεί το αρμυρίκι από το ύψος του Καλοχωρίου έως το όριο των κτημάτων που ανήκουν στους Δήμους Εχεδώρου και Καλλιθέας. Σε λίγες θέσεις απαντούν η λεύκη σε πολύ καλή κατάσταση, η ιτιά, η πτελέα (καραγάτσι) και οι καλαμώνες. Στην περιοχή των εκβολών του ποταμού κυριαρχεί η αλοφυτική βλάστηση.
Πανίδα*
Η περιοχή «Εκβολές Γαλλικού - Λιμνοθάλασσα Καλοχωρίου» περιλαμβάνεται στις 196 σημαντικές περιοχές για τα πουλιά της Ελλάδος. Τις εκβολές του Γαλλικού επισκέπτονται πολλά είδη υδρόβιων πουλιών, που αναφέρονται στο Παράρτημα I της Oδηγίας 79/409/EOK «περί διατηρήσεως των αγρίων πτηνών». Πολλά από τα είδη αυτά έχουν κατά καιρούς παρατηρηθεί και στη κοίτη του ποταμού ανάντη των εκβολών έως την περιοχή Νάρες, σε τμήματα μικρών ελωδών εκτάσεων. O αριθμός των ειδών πουλιών που έχουν παρατηρηθεί στον υγρότοπο του Γαλλικού ανέρχεται σε 45. Κάποια από τα είδη αυτά φωλιάζουν στην περιοχή, όπως η αβοκέτα, η αετογερακίνα,ο θαλασσοσφυριχτής, ο καλαμοκανάς, ο καλαμόκιρκος, ο κοκκινοσκέλης, το νανογλάρονο, το νεροχελίδονο και το ποταμογλάρονο. Στην περιοχή παρατηρούνται διάφορα θηλαστικά όπως η αλεπού, το τσακάλι, ο λαγός, ο σκατζόχοιρος, η νυφίτσα, το κουνάβι και ο ασβός.
* Πηγή πληροφοριών: Τεύχος 63 του περιοδικού "Αμφίβιον", δημινιαία έκδοση του Ελληνικού Κέντρου Βιοτόπων - Υγροτόπων (ΕΚΒΥ), www.ekby.gr
Η περιοχή «Εκβολές Γαλλικού - Λιμνοθάλασσα Καλοχωρίου» περιλαμβάνεται στις 196 σημαντικές περιοχές για τα πουλιά της Ελλάδος. Τις εκβολές του Γαλλικού επισκέπτονται πολλά είδη υδρόβιων πουλιών, που αναφέρονται στο Παράρτημα I της Oδηγίας 79/409/EOK «περί διατηρήσεως των αγρίων πτηνών». Πολλά από τα είδη αυτά έχουν κατά καιρούς παρατηρηθεί και στη κοίτη του ποταμού ανάντη των εκβολών έως την περιοχή Νάρες, σε τμήματα μικρών ελωδών εκτάσεων. O αριθμός των ειδών πουλιών που έχουν παρατηρηθεί στον υγρότοπο του Γαλλικού ανέρχεται σε 45. Κάποια από τα είδη αυτά φωλιάζουν στην περιοχή, όπως η αβοκέτα, η αετογερακίνα,ο θαλασσοσφυριχτής, ο καλαμοκανάς, ο καλαμόκιρκος, ο κοκκινοσκέλης, το νανογλάρονο, το νεροχελίδονο και το ποταμογλάρονο. Στην περιοχή παρατηρούνται διάφορα θηλαστικά όπως η αλεπού, το τσακάλι, ο λαγός, ο σκατζόχοιρος, η νυφίτσα, το κουνάβι και ο ασβός.
* Πηγή πληροφοριών: Τεύχος 63 του περιοδικού "Αμφίβιον", δημινιαία έκδοση του Ελληνικού Κέντρου Βιοτόπων - Υγροτόπων (ΕΚΒΥ), www.ekby.gr
.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου