- Προεόρτια Εισοδίων Υπεραγίας Θεοτόκου
- Όσιος Γρηγόριος ο Δεκαπολίτης
Ο Όσιος Γρηγόριος έζησε τον 9ο αιώνα μ.Χ. και καταγόταν από την Ειρηνόπολη της Δεκαπόλεως. Τη χριστιανική ανατροφή του όφειλε πρώτα στη μητέρα του Μαρία, η οποία, με τη ζωντανή της πίστη στο Χριστό, ανέθρεψε το γιο της σύμφωνα με τις επιταγές του Ευαγγελίου.
Ο Γρηγόριος έγινε μοναχός και αγωνιζόταν έντονα για ηθική τελειοποίηση. Εκείνο που ιδιαίτερα τον διέκρινε, ήταν η καλλιέργεια της εγκράτειας στον εαυτό του. Τη θεωρούσε απαραίτητη για την καθαρότητα του νου και την ηθική κυριαρχία στη σάρκα. Και σε όσους τον ρωτούσαν γιατί δίνει ιδιαίτερη βαρύτητα σ' αυτή την αρετή, απαντούσε με τον αιώνιο λόγο της Αγίας Γραφής: «Πᾷς ὁ ἀγωνιζόμενος πάντα ἐγκρατεύεται, ἐκεῖνοι μὲν οὖν ἵνα φθαρτὸν στέφανον λάβωσιν, ἡμεῖς δὲ ἄφθαρτον» (Α' προς Κορινθίους, θ' 25). Καθένας, δηλαδή, που αγωνίζεται, εγκρατεύεται σε όλα, ακόμα και στην τροφή και στο ποτό. Και εκείνοι μεν, οι αθλητές του κόσμου, αγωνίζονται και εγκρατεύονται για να πάρουν στεφάνι που φθείρεται. Εμείς όμως, οι αθλητές του Χριστού, αγωνιζόμαστε για άφθαρτο στεφάνι.
Ο Γρηγόριος όμως δεν αρκέσθηκε μόνο στη μοναχική ζωή. Μετείχε από κοντά στους σκληρούς αγώνες κατά των εικονομάχων βασιλέων. Έκανε πολλά ταξίδια και τελικά εγκαταστάθηκε στη Θεσσαλονίκη, στη Μονή του Αγίου Μηνά. Επιδόθηκε σε συγγραφές και πέθανε από βαριά αρρώστια στην Κωνσταντινούπολη το 816 μ.Χ.
Ο Γρηγόριος έγινε μοναχός και αγωνιζόταν έντονα για ηθική τελειοποίηση. Εκείνο που ιδιαίτερα τον διέκρινε, ήταν η καλλιέργεια της εγκράτειας στον εαυτό του. Τη θεωρούσε απαραίτητη για την καθαρότητα του νου και την ηθική κυριαρχία στη σάρκα. Και σε όσους τον ρωτούσαν γιατί δίνει ιδιαίτερη βαρύτητα σ' αυτή την αρετή, απαντούσε με τον αιώνιο λόγο της Αγίας Γραφής: «Πᾷς ὁ ἀγωνιζόμενος πάντα ἐγκρατεύεται, ἐκεῖνοι μὲν οὖν ἵνα φθαρτὸν στέφανον λάβωσιν, ἡμεῖς δὲ ἄφθαρτον» (Α' προς Κορινθίους, θ' 25). Καθένας, δηλαδή, που αγωνίζεται, εγκρατεύεται σε όλα, ακόμα και στην τροφή και στο ποτό. Και εκείνοι μεν, οι αθλητές του κόσμου, αγωνίζονται και εγκρατεύονται για να πάρουν στεφάνι που φθείρεται. Εμείς όμως, οι αθλητές του Χριστού, αγωνιζόμαστε για άφθαρτο στεφάνι.
Ο Γρηγόριος όμως δεν αρκέσθηκε μόνο στη μοναχική ζωή. Μετείχε από κοντά στους σκληρούς αγώνες κατά των εικονομάχων βασιλέων. Έκανε πολλά ταξίδια και τελικά εγκαταστάθηκε στη Θεσσαλονίκη, στη Μονή του Αγίου Μηνά. Επιδόθηκε σε συγγραφές και πέθανε από βαριά αρρώστια στην Κωνσταντινούπολη το 816 μ.Χ.
- Άγιος Πρόκλος αρχιεπίσκοπος Κωνσταντινούπολης
Ο Άγιος Πρόκλος υπήρξε άξιος μαθητής του μεγάλου διδασκάλου της Εκκλησίας μας, Ιωάννου του Χρυσοστόμου.
Ο Πατριάρχης Αττικός τον έκανε διάκονο και κατόπιν πρεσβύτερο. Επειδή διακρινόταν για την παιδεία, την αρετή και την διδακτική του ικανότητα, αγαπήθηκε θερμά απ' όλους τους θαυμαστές του αξέχαστου διδασκάλου του και υποστηριζόταν απ' αυτούς για τον Πατριαρχικό θρόνο της Κωνσταντινούπολης. Αλλά η αντίδραση του διεφθαρμένου κατεστημένου, ναυάγιζε την υποψηφιότητα του. Αργότερα ο Πατριάρχης Σισίνιος, το έτος 425 μ.Χ., χειροτόνησε τον Πρόκλο επίσκοπο Κυζίκου. Λόγω όμως των ανωμαλιών της επαρχίας, την επισκοπή κατέλαβε κάποιος Δαλμάτιος. Αλλά ο Πρόκλος, χωρίς να στεναχωρηθεί, εξακολούθησε το κήρυγμα του θείου λόγου στην Κωνσταντινούπολη.
Όταν πέθανε ο Πατριάρχης Μαξιμιανός το 434 μ.Χ. και αυτοκράτορας ήταν ο Θεοδόσιος ο Β', στο θρόνο ανέβηκε πανηγυρικά ο Πρόκλος. Και μάλιστα πριν ακόμα θάψουν τον Μαξιμιανό. Η πρώτη φροντίδα του Πρόκλου ήταν, η ανακομιδή του ιερού λειψάνου του Χρυσοστόμου από τα Κόμανα στην Κωνσταντινούπολη. Επίσης, επί του Πατριάρχου αυτού καθιερώθηκε και ο τρισάγιος ύμνος στις εκκλησίες.
Πατριάρχευσε δώδεκα χρόνια και τρεις μήνες και κοιμήθηκε το 447 μ.Χ.
Ο Πατριάρχης Αττικός τον έκανε διάκονο και κατόπιν πρεσβύτερο. Επειδή διακρινόταν για την παιδεία, την αρετή και την διδακτική του ικανότητα, αγαπήθηκε θερμά απ' όλους τους θαυμαστές του αξέχαστου διδασκάλου του και υποστηριζόταν απ' αυτούς για τον Πατριαρχικό θρόνο της Κωνσταντινούπολης. Αλλά η αντίδραση του διεφθαρμένου κατεστημένου, ναυάγιζε την υποψηφιότητα του. Αργότερα ο Πατριάρχης Σισίνιος, το έτος 425 μ.Χ., χειροτόνησε τον Πρόκλο επίσκοπο Κυζίκου. Λόγω όμως των ανωμαλιών της επαρχίας, την επισκοπή κατέλαβε κάποιος Δαλμάτιος. Αλλά ο Πρόκλος, χωρίς να στεναχωρηθεί, εξακολούθησε το κήρυγμα του θείου λόγου στην Κωνσταντινούπολη.
Όταν πέθανε ο Πατριάρχης Μαξιμιανός το 434 μ.Χ. και αυτοκράτορας ήταν ο Θεοδόσιος ο Β', στο θρόνο ανέβηκε πανηγυρικά ο Πρόκλος. Και μάλιστα πριν ακόμα θάψουν τον Μαξιμιανό. Η πρώτη φροντίδα του Πρόκλου ήταν, η ανακομιδή του ιερού λειψάνου του Χρυσοστόμου από τα Κόμανα στην Κωνσταντινούπολη. Επίσης, επί του Πατριάρχου αυτού καθιερώθηκε και ο τρισάγιος ύμνος στις εκκλησίες.
Πατριάρχευσε δώδεκα χρόνια και τρεις μήνες και κοιμήθηκε το 447 μ.Χ.
- Άγιος Δάσιος που μαρτύρησε στο Δορύστολο
Ο Άγιος Δάσιος έζησε γύρω στα τέλη του 3ου μ.Χ. αιώνα επί Mαξιμιανού και έλαβε το στέφανο του μαρτυρίου στην πόλη Δορύστολος η οποία ήταν χτισμένη κοντά στον Ίστρο (Δούναβη) ποταμό.
Ο Δάσιος άνηκε στις στρατιωτικές τάξεις, τον διακατείχε δε μεγάλη πίστη προς τον Χριστό. Γι' αυτόν τον λόγο τον κατήγγειλαν στον διοικητή του. Αυτός προσπάθησε να τον δελεάσει με υποσχέσεις και αφού είδε ότι δεν το κατάφερε τον απείλησε με βασανισμούς. Ο Άγιος όμως παρέμεινε πιστός στον Κύριο. Έτσι ο διοικητής του, διέταξε τον βασανισμό του και τέλος τον αποκεφαλισμό του.
Ο Δάσιος άνηκε στις στρατιωτικές τάξεις, τον διακατείχε δε μεγάλη πίστη προς τον Χριστό. Γι' αυτόν τον λόγο τον κατήγγειλαν στον διοικητή του. Αυτός προσπάθησε να τον δελεάσει με υποσχέσεις και αφού είδε ότι δεν το κατάφερε τον απείλησε με βασανισμούς. Ο Άγιος όμως παρέμεινε πιστός στον Κύριο. Έτσι ο διοικητής του, διέταξε τον βασανισμό του και τέλος τον αποκεφαλισμό του.
- Άγιοι Νιρσάς ο Επίσκοπος και Ιωσήφ ο μαθητής του και Επίσκοπος
Σήμερα η εκκλησία μας τιμά και τους Αγίους Νιρσά και Ιωσήφ. Ο Άγιος Νιρσάς ήτανε επίσκοπος και ηλικίας 80 ετών. Ο δε Άγιος Ιωσήφ ήταν μαθητής του Νιρσά και επίσης επίσκοπος. Ήταν δε κι αυτός 89 ετών. Ήταν και οι δύο ηγέτες μικρών χριστιανικών ποιμνίων, και άγρυπνοι πνευματικοί τους πατέρες. Δίδασκαν με παραδείγματα, όχι μόνο την κατά τον Χριστόν ζωή, αλλά και το υπέρ του Χριστού μαρτύριο. Κατά τους διωγμούς των χριστιανών στα χρόνια του Σαπώρ του Β' προστέθηκαν στις ένδοξες φάλαγγες των μαρτύρων, και τιμήθηκαν έτσι με το άφθαρτο στέφανο του μαρτυρίου.
- Άγιοι Ισάκιος, Ιωάννης, Σαβώριος, Ωνάμ, Παππίας και Ισαάκιος
Οι τρεις πρώτοι μαρτύρησαν δια λιθοβολισμού το 343 μ.Χ. μαζί με τον ασκητή Ωνάμ, από τον βασιλιά των Περσών. Οι δε επόμενοι δύο με αποκεφαλισμό.
- Άγιοι Γεϊθαζέτ ο ευνούχος, Σασάνης, Νοηλμάρης και Ζαρουαντίνης
Οι Άγιοι μάρτυρες επειδή δεν θυσίασαν στον Θεό Ήλιο των Περσών, θανατώθηκαν όλοι δια λογχισμού.
- Αγίες παρθένες Θέκλα, Βαουθά, Δενάχις, Τεντούς, Μάμα, Μαλοχία, Άννα, Νάνα, Άστη και Μαλάχ
Οι Αγίες παρθένες Διατάχθηκαν από τον βασιλιά των Περσών να προσκυνήσουν τη φωτιά και επειδή δεν δέχτηκαν, τεμαχίστηκαν όλες με τα ξίφη των στρατιωτών.
- Άγιοι Ευστάθιος, Θεσπέσιος και Ανατόλιος
Οι Άγιοι Ευστάθιος, Θεσπέσιος και Ανατόλιος έζησαν στα χρόνια του βασιλιά Μαξιμιανού το έτος 300 μ.Χ. Ήταν αδέλφια μεταξύ τους και πατρίδα είχαν τη Γάγγρα της Μικράς Ασίας. Οι γονείς τους ήταν ειδωλολάτρες και ονομάζονταν Φιλόθεος και Ευσεβία.
Από τους τρεις, ο μεν Ευστάθιος ασχολείτο με το γράμματα, οι δε δύο άλλοι αδελφοί με το επάγγελμα του πατέρα τους (πώληση φορεμάτων). Στη χριστιανική πίστη τους έφερε ο πρεσβύτερος Αντιοχείας Λουκιανός, αφού είχε συναντήσει τον Φιλόθεο και τον Ανατόλιο σ' ένα ταξίδι στην Ανατολή. Τους κατήχησε και όταν έφτασαν στη Νικομήδεια βαπτίστηκαν από τον επίσκοπο Νικομήδειας Άνθιμο, ο όποιος τον μεν Φιλόθεο χειροτόνησε πρεσβύτερο, το δε Ευστάθιο διάκονο.
Μετά τον θάνατο των γονέων τους, καταγγέλθηκαν στον Μαξιμιανό και αφού υπέστησαν φρικτά βασανιστήρια, τελικά αποκεφαλίστηκαν.
Από τους τρεις, ο μεν Ευστάθιος ασχολείτο με το γράμματα, οι δε δύο άλλοι αδελφοί με το επάγγελμα του πατέρα τους (πώληση φορεμάτων). Στη χριστιανική πίστη τους έφερε ο πρεσβύτερος Αντιοχείας Λουκιανός, αφού είχε συναντήσει τον Φιλόθεο και τον Ανατόλιο σ' ένα ταξίδι στην Ανατολή. Τους κατήχησε και όταν έφτασαν στη Νικομήδεια βαπτίστηκαν από τον επίσκοπο Νικομήδειας Άνθιμο, ο όποιος τον μεν Φιλόθεο χειροτόνησε πρεσβύτερο, το δε Ευστάθιο διάκονο.
Μετά τον θάνατο των γονέων τους, καταγγέλθηκαν στον Μαξιμιανό και αφού υπέστησαν φρικτά βασανιστήρια, τελικά αποκεφαλίστηκαν.
- Άγιος Θεόκτιστος ο Ομολογητής
Ο Άγιος Θεόκτιστος ο Ομολογητής έζησε τον 9ο αιώνα μ.Χ. Υπέστη πολλά από τους εικονομάχους για τους αγώνες του υπέρ της Ορθοδοξίας, αλλά επί βασιλίσσης Θεοδώρας αναδείχτηκε Πατρίκιος και τιμήθηκε με πολλές άλλες διακρίσεις.
- Άγιος Σωζόμενος ο θαυματουργός
ο Άγιος Σωζόμενος καταγόταν από την Καρπασία της Κύπρου, ενώ από την ακολουθία του, καθώς και από άλλες πηγές, μαθαίνουμε πως έζησε πριν από τη φράγκικη κατοχή της Κύπρου (περί το 1100 μ.Χ.). Από τους γονείς του που ήσαν άνθρωποι θεοσεβείς οδηγήθηκε από μικρός στη μελέτη και τη γνώση του λόγου του Θεού και με τον καιρό απέκτησε μια σπάνια για την εποχή του μόρφωση και γνώση.
Όταν ενηλικιώθηκε πήρε την απόφαση να φύγει κι από το σπίτι του και να τραβήξει στην ερημιά. Εκεί ελεύθερος από κάθε γήινη φροντίδα ένα μόνο θα σκεφτόταν και για ένα μόνο θα φρόντιζε: Πως να αρέσει στον Θεό. Έτσι, αφού περιπλανήθηκε αρκετά έφτασε σε μια σπηλιά που βρισκόταν στην πρόσοψη ενός κρημνού, που ήταν βραχώδης κι υψηλός. Εκεί σταμάτησε. Μπήκε μέσα, έκαμε τον σταυρό του και με φωνή που έτρεμε από συγκίνηση και φόβο άρχισε να σιγοψάλλει: «Ἡ καρδία μου πρὸς Σέ, Λόγε, ὑψωθήτω, καὶ οὐδὲν θέλξει μέ, τῶν τοῦ κόσμου τερπνῶν, πρὸς χαμαιζηλίαν». (Τρίτο αντίφωνο του Δ' ήχου). Δηλαδή, σε Σένα Χριστέ μου, σε Σένα, Λόγε, του Θεού, ας υψωθεί η καρδιά μου. Και τότε τίποτα, Κύριε, από όλα εκείνα τα μάταια και φθαρτά του κόσμου τούτου δεν θα μπορεί να την τραβήξει μακριά σου, ούτε και να την αποσπάσει από τη θεωρία σου.
Όσο περνούσε ο καιρός, η φήμη του Αγίου εξαπλωνόταν. Σε κανένα δεν αρνιόταν την αγάπη και τη βοήθεια του. Το κατάλυμα του ήταν για όλους ανοικτό. Και το θεραπευτικό χάρισμα με το οποίο τον χαρίτωσε ο Θεός, το πρόσφερε πρόθυμα σε όσους με πίστη και μετάνοια ειλικρινή κατάφευγαν στη χάρη του και του το ζητούσαν.
Και, έτσι, αφού έζησε Θεάρεστα, παρέδωσε την ψυχή του στον Κύριο. Το άγιο σκήνωμα του με ευλάβεια το πήρανε οι χριστιανοί και το 'θαψαν στο βάθος της σπηλιάς βρέχοντας το με τα δάκρυα της στοργής τους. Ο τάφος του έγινε «ἰατρεῖον νοσημάτων». Σ' αυτόν καταφεύγουν και σήμερα άρρωστοι από διάφορα μέρη για να λάβουν τη θεραπεία τους.
Η μνήμη του αγίου γιορτάζεται σε πολλά μέρη του νησιού μας στις 20 Νοεμβρίου και σ' άλλα στην 21 μαζί με την εορτή των Εισοδίων. Την ήμερα αυτή χιλιάδες προσκυνητές από διάφορα μέρη συγκεντρώνονται στη σπηλιά όπου ασκήτευσε. Στον άγιο Σωζόμενο Ποταμιάς ή στο Ριζοκάρπασο (20 Νοεμβρίου) μα και στους ναούς που είναι αφιερωμένοι στ' όνομα του, για να τον τιμήσουν και να δοξάσουν τον Παντοδύναμο Θεό για τους αγίους Του. Έτσι τα θαύματα του όσιου συνεχίζονται. Κι οι πιστοί πού μ' ευλάβεια προστρέχουν στη χάρη του με κατάνυξη ψυχής του ψάλλουν κάθε φορά.
Όταν ενηλικιώθηκε πήρε την απόφαση να φύγει κι από το σπίτι του και να τραβήξει στην ερημιά. Εκεί ελεύθερος από κάθε γήινη φροντίδα ένα μόνο θα σκεφτόταν και για ένα μόνο θα φρόντιζε: Πως να αρέσει στον Θεό. Έτσι, αφού περιπλανήθηκε αρκετά έφτασε σε μια σπηλιά που βρισκόταν στην πρόσοψη ενός κρημνού, που ήταν βραχώδης κι υψηλός. Εκεί σταμάτησε. Μπήκε μέσα, έκαμε τον σταυρό του και με φωνή που έτρεμε από συγκίνηση και φόβο άρχισε να σιγοψάλλει: «Ἡ καρδία μου πρὸς Σέ, Λόγε, ὑψωθήτω, καὶ οὐδὲν θέλξει μέ, τῶν τοῦ κόσμου τερπνῶν, πρὸς χαμαιζηλίαν». (Τρίτο αντίφωνο του Δ' ήχου). Δηλαδή, σε Σένα Χριστέ μου, σε Σένα, Λόγε, του Θεού, ας υψωθεί η καρδιά μου. Και τότε τίποτα, Κύριε, από όλα εκείνα τα μάταια και φθαρτά του κόσμου τούτου δεν θα μπορεί να την τραβήξει μακριά σου, ούτε και να την αποσπάσει από τη θεωρία σου.
Όσο περνούσε ο καιρός, η φήμη του Αγίου εξαπλωνόταν. Σε κανένα δεν αρνιόταν την αγάπη και τη βοήθεια του. Το κατάλυμα του ήταν για όλους ανοικτό. Και το θεραπευτικό χάρισμα με το οποίο τον χαρίτωσε ο Θεός, το πρόσφερε πρόθυμα σε όσους με πίστη και μετάνοια ειλικρινή κατάφευγαν στη χάρη του και του το ζητούσαν.
Και, έτσι, αφού έζησε Θεάρεστα, παρέδωσε την ψυχή του στον Κύριο. Το άγιο σκήνωμα του με ευλάβεια το πήρανε οι χριστιανοί και το 'θαψαν στο βάθος της σπηλιάς βρέχοντας το με τα δάκρυα της στοργής τους. Ο τάφος του έγινε «ἰατρεῖον νοσημάτων». Σ' αυτόν καταφεύγουν και σήμερα άρρωστοι από διάφορα μέρη για να λάβουν τη θεραπεία τους.
Η μνήμη του αγίου γιορτάζεται σε πολλά μέρη του νησιού μας στις 20 Νοεμβρίου και σ' άλλα στην 21 μαζί με την εορτή των Εισοδίων. Την ήμερα αυτή χιλιάδες προσκυνητές από διάφορα μέρη συγκεντρώνονται στη σπηλιά όπου ασκήτευσε. Στον άγιο Σωζόμενο Ποταμιάς ή στο Ριζοκάρπασο (20 Νοεμβρίου) μα και στους ναούς που είναι αφιερωμένοι στ' όνομα του, για να τον τιμήσουν και να δοξάσουν τον Παντοδύναμο Θεό για τους αγίους Του. Έτσι τα θαύματα του όσιου συνεχίζονται. Κι οι πιστοί πού μ' ευλάβεια προστρέχουν στη χάρη του με κατάνυξη ψυχής του ψάλλουν κάθε φορά.
- Όσιος Ιωάννης
Ο Όσιος Ιωάννης ήταν ασκητής στο όρος της Νιτρίας. Με οσιότητα βίου αφού έζησε, απεβίωσε ειρηνικά.
- Άγιος Edmund ο μάρτυρας
Ο Άγιος Edmund ήταν βασιλιάς και μάρτυρας της Ανατολικής Αγγλίας. Γεννήθηκε το 841 μ.Χ. και διαδέχθηκε στον θρόνο τον πατέρα του, Ethelweard, σε ηλικία μόλις 14 ετών.
Λίγα είναι γνωστά για την εφηβεία του. Το σίγουρο είναι πάντως ότι η διαπαιδαγώγηση του ήταν Χριστιανική. Μάλιστα λέγεται ότι είχε μελετήσει σε βάθος τις γραφές και είχε αποστηθίσει τους Ψαλμούς.
Σύμφωνα με τον βιογράφο του, Abbo του Fleury, όταν το 869 μ.Χ. οι Δανοί εισέβαλαν στην επικράτεια του, ο Edmund επέλεξε να μην τους χτυπήσει. Συνελήφθη όμως και μεταφέρθηκε στο Hoxne στο Suffolk. Εκεί τον ξυλοκόπησαν άγρια και έπειτα τον έδεσαν σε ένα δένδρο. Οι Δανοί ειδωλολάτρες, προσπάθησαν να αναγκάσουν τον Edmund να αρνηθεί την πίστη του αλλά ακούγοντας τις εκκλήσεις του Edmund στο Χριστό οι Δανοί του επιτέθηκαν με βέλη. Το μαρτύριό του τελείωσε με τον αποκεφαλισμό του στις 20 Νοεμβρίου του 869 μ.Χ.
Λίγα είναι γνωστά για την εφηβεία του. Το σίγουρο είναι πάντως ότι η διαπαιδαγώγηση του ήταν Χριστιανική. Μάλιστα λέγεται ότι είχε μελετήσει σε βάθος τις γραφές και είχε αποστηθίσει τους Ψαλμούς.
Σύμφωνα με τον βιογράφο του, Abbo του Fleury, όταν το 869 μ.Χ. οι Δανοί εισέβαλαν στην επικράτεια του, ο Edmund επέλεξε να μην τους χτυπήσει. Συνελήφθη όμως και μεταφέρθηκε στο Hoxne στο Suffolk. Εκεί τον ξυλοκόπησαν άγρια και έπειτα τον έδεσαν σε ένα δένδρο. Οι Δανοί ειδωλολάτρες, προσπάθησαν να αναγκάσουν τον Edmund να αρνηθεί την πίστη του αλλά ακούγοντας τις εκκλήσεις του Edmund στο Χριστό οι Δανοί του επιτέθηκαν με βέλη. Το μαρτύριό του τελείωσε με τον αποκεφαλισμό του στις 20 Νοεμβρίου του 869 μ.Χ.
- Άγιος Βάσσος και οι μαζί μ' αυτόν μαρτυρήσαντες Τεσσεράκοντα Δυο Μάρτυρες στην Ηράκλεια της Θράκης
Πηγή saint.gr
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου