Η Πομπηία ήταν μία ανθηρή πόλη στη Νότια Ιταλία, κοντά στη σημερινή Νάπολη. Θάφτηκε με την έκρηξη του Βεζούβιου το 79 μ.Χ και ανακαλύφθηκε στα μέσα του 18 ου αιώνα με την αρχαιολογική σκαπάνη. Πρόκειται για ένα από τα πιο γνωστά αρχαιολογικά αξιοθέατα, επειδή το τεράστιο κύμα ηφαιστειακής στάχτης κάλυψε την πανέμορφη ρωμαϊκή πόλη διατηρώντας πολλά κτήρια. Υπολογίζεται ότι πάνω από 2.000 άνθρωποι θάφτηκαν ζωντανοί και πέθαναν από ασφυξία.
Πόσο καλά όμως γνωρίζουμε την πόλη και τη ζωή των Ρωμαίων πριν από τη μεγάλη καταστροφή;
Πόσο καλά όμως γνωρίζουμε την πόλη και τη ζωή των Ρωμαίων πριν από τη μεγάλη καταστροφή;
1. Ανακαινίσεις σπιτιών
Οι διακοσμητές και οι ελαιοχρωματιστές ήταν περιζήτητοι στην Πομπηία. Σε ένα σπίτι που ανακαλύφθηκε πρόσφατα βρέθηκε ότι πριν από την έκρηξη του ηφαιστείου, μια ομάδα διακοσμητών της εποχής είχε αναλάβει την ανακαίνισή του. Τα υλικά και η μεθοδολογία δεν διαφέρουν καθόλου από αυτά της σύγχρονης εποχής. Στην προσπάθεια τους να διαφύγουν μετά την έκρηξη, οι εργάτες εγκατέλειψαν τα εργαλεία τους και άφησαν 50 δοχεία με χρώμα και ένα δοχείο κονίαμα το οποίο βρέθηκε πάνω σε μια φορητή σκάλα. Ενώ οι εργάτες σοβάτιζαν, οι διακοσμητές είχαν αναλάβει μια πιο καλλιτεχνικής φύσεως εργασία. Είχαν σχεδιάσει στους τοίχους το περίγραμμα μιας παράστασης την οποία θα γέμιζαν με χρώμα αργότερα οι εργάτες.
2. Καφετέριες και καντίνες με «βρώμικο» φαγητό
Υπολογίζεται ότι η πόλη είχε 200 καφετέριες και μπαρ, σχεδόν μία καφετέρια για 60 κατοίκους. Υπήρχαν μάλιστα και υπαίθριοι πάγκοι που πουλούσαν φαγητό σε πακέτο ώστε να εξυπηρετούνται και οι περαστικοί. Στα μαγαζιά υπήρχε άφθονο κρασί και τραπέζια για να κάθονται οι πελάτες. Στις μέρες μας, οι πλούσιοι τρώνε στα εστιατόρια και οι φτωχοί μαγειρεύουν στα σπίτια τους. Στην Πομπηία, αντιθέτως, οι φτωχοί που ζούσαν σε μικρές συνοικίες χωρίς εγκαταστάσεις, βασίζονταν στις τροφές που έβρισκαν στα μικρά καφέ.
3. Υγιεινή διατροφή αλλά και υπερβολές
Οι πλούσιοι κάτοικοι της Πομπηίας συνήθιζαν να τρώνε ένα είδος ποντικιού (ποντικοσκίουρος ) όπως διαπιστώνεται από το περιεχόμενο κάποιων δοχείων και τις αναφορές αρχαίων συγγραφέων. Τα πλούσια γεύματα δεν ήταν συνήθεια και φυσικά υπήρχαν μόνο στα σπίτια των ευκατάστατων. Οι βασικές τροφές ήταν το ψωμί, τα φασόλια, οι ελιές, το τυρί και τα λαχανικά. Το κρέας, κυρίως χοιρινό, σπάνιζε. Κατά συνέπεια, η διατροφή ήταν υγιεινή και οι κάτοικοι της πόλης ήταν λίγο ψηλότεροι και πιο αθλητικοί από τους σύγχρονους Ναπολιτάνους.
4. Παιδεία χωρίς σχολεία
Ένα από τα άλυτα μυστήρια είναι η παιδεία στην Πομπηία. Το σίγουρο είναι πως δεν υπήρχαν σχολεία στην πόλη. Το πιο πιθανό είναι οι δάσκαλοι να μάζευαν μόνο τα αγόρια σε κάποιο προφυλαγμένο από τα καιρικά φαινόμενα σημείο και εκεί να γινόταν η διδασκαλία. Στην Αγορά βρέθηκαν τοιχογραφίες που δείχνουν έναν μαθητή να τιμωρείται από τον δάσκαλο μπροστά στους συμμαθητές του.
5. Δημόσια λουτρά
Η Πομπηία είχε έξι δημόσια λουτρά τα οποία ανήκαν είτε στον δήμο είτε σε ιδιώτες. Μόνο οι πολλοί ευκατάστατοι είχαν μπάνια στα σπίτια τους. Η πλειοψηφία των πολιτών χρησιμοποιούσε τις δημόσιες εγκαταστάσεις για την ατομική τους υγιεινή . Αφού δεν υπήρχε χλωρίωση στις πισίνες, ούτε μηχανισμοί ανανέωσης του νερού, είναι προφανές ότι τα δημόσια λουτρά ήταν εστία μολύνσεων. Οι γιατροί της εποχής μάλιστα γνωρίζοντας την κατάσταση, απέτρεπαν τη χρήση των λουτρών στους ασθενείς με ανοιχτές πληγές, λέγοντας ότι η γάγγραινα θα ήταν αναπόφευκτη.
6. Μονόδρομοι για την μείωση των τροχαίων
Υπήρχαν δρόμοι στην Πομπηία των οποίων το πλάτος ήταν αρκετό για διπλή κατεύθυνση. Ωστόσο, οι περισσότεροι δρόμοι δεν χωρούσαν ταυτόχρονα δύο άμαξες. Προφανώς η όπισθεν δεν ήταν λύση για άμαξες και άλογα…
Γι” αυτό το λόγο είχαν ένα κουδούνι το οποίο χτυπούσαν προειδοποιητικά για τη διέλευση της άμαξας ή εναλλακτικά έστελναν κάποιον να ελέγξει το δρόμο. Τώρα όμως με τα καινούργια ευρήματα, οι αρχαιολόγοι κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι υπήρχαν μονόδρομοι στην Πομπηία για να αποφεύγονται οι συγκρούσεις.
7. Κρασί που έφερνε πoνοκέφαλο
Ένα από τα πιο γνωστά προϊόντα της Πομπηίας ήταν το κρασί. Αμφορέας με κρασί της Πομπηίας βρέθηκε στην Αγγλία, μάλλον ως δώρο ή σουβενίρ , γεγονός που δείχνει πόσο δημοφιλές ήταν το προϊόν στην εποχή του.
Ωστόσο, δεν ήταν και λίγοι εκείνοι που ισχυρίζονταν ότι το κρασί ήταν κακής ποιότητας και η κατανάλωση έφερνε πονοκέφαλο για ώρες.
8. Σεξ και πορνεία με τοιχογραφίες
Ένα από τα πιο γνωστά αξιοθέατα της πόλης είναι ο οίκος ανοχής, ένα άθλιο κτήριο με πέντε δωμάτια, ένα μπάνιο και πολλούς πίνακες με ερωτικό περιεχόμενο. Οι ικανοποιημένοι πελάτες έγραφαν τις εμπειρίες τους στους τοίχους, όπου υπάρχει ακόμα και απόσπασμα του Βιργιλίου. Αγοραίος έρωτας όμως υπήρχε και σε διάφορα άλλα σημεία της πόλης, όπως μπαρ η κακόφημα στέκια. Οι πλούσιοι βέβαια δεν χρειάζονταν να βγουν από τα σπίτια τους, αφού είχαν γυναίκες σκλάβες στην υπηρεσία του έρωτα.
9. Γάρος, το διάσημο είδος καρύκευμα των Ρωμαίων
Ο γάρος ήταν ένα καρύκευμα της ρωμαϊκής κουζίνας που παρασκευαζόταν από ψάρια τα οποία άφηναν στον ήλιο με τα εντόσθια μέχρι να ξεραθούν και μετά τα άλεθαν. Ο γάρος χρησιμοποιούνταν ακόμα και στη ζαχαροπλαστική. Ήταν τόσο διαδεδομένη η χρήση του ώστε υπήρχαν μαγαζιά που πουλούσαν γάρο σε βαζάκια. Μια από τις πλουσιότερες οικογένειες έκανε περιουσία από το εμπόριο γάρου και είχαν μάλιστα διακοσμήσει το μαγαζί τους με σχέδιο από βάζα γάρου σε μωσαϊκό.
10. Ασθένειες
Οι ασθένειες χτυπούσαν τους νέους και τα παιδιά. Ένα στα δύο παιδιά της Πομπηίας πέθαινε πριν να φτάσει σε ηλικία 10 ετών. Υπάρχουν ενδείξεις για μεταδοτικές ασθένειες στα δόντια πολλών παιδιών που βρέθηκαν θαμμένα από την έκρηξη του ηφαιστείου. Αν όμως κατάφερναν να φτάσουν στην ενηλικίωση, τότε συνήθως πέθαιναν σε προχωρημένη ηλικία. Οι γιατροί της Πομπηίας είχαν μάλιστα ένα ευρύ φάσμα ιατρικού εξοπλισμού και εργαλείων, πολλά εκ των οποίων βρίσκονται και στα σύγχρονα ιατρεία.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου