Παγκόσμια ημέρα διαβήτη

Η παγκόσμια ημέρα Διαβήτη γιορτάζεται στις 14 Νοεμβρίου κάθε χρόνο σε όλο τον κόσμο και σαν στόχο έχει την ευαισθητοποίηση του κόσμου στη πάθηση, στη πληροφόρηση καθώς και στην κινητοποίηση όλων μας για προληπτικές εξετάσεις.

Διεθνές σύμβολο είναι ο μπλέ κύκλος

Ο Διαβήτης μας αφορά όλους. Η σωστή ενημέρωση μας προστατεύει.

Τι είναι ο Διαβήτης;

Διαβήτης είναι μια χρόνια νόσος από την οποία προκαλείται μεγάλη αύξηση των επιπέδων γλυκόζης (σακχάρου) στο αίμα, τόσο ώστε μακροπρόθεσμα προκαλούνται βλάβες στα αγγεία και τους ιστούς ολόκληρου του σώματος. Θα πρέπει να γνωρίζουμε ότι οι τροφές που καταναλώνουμε διασπόνται στο στομάχι και απορροφώνται από τον οργανισμό, έτσι ώστε τα θρεπτικά στοιχεία να περνούν στη κυκλοφορία του αίματος προς τους ιστούς ενώ τα άχρηστα να αποβάλλονται. Πιο συγκεκριμένα, η πέψη των υδατανθράκων (ψωμί, πατάτα, ρύζι, δημητριακά, φρούτα, γλυκά κ.α) θα μας δώσει στο αίμα σαν τελικό προϊόν γλυκόζη. Η γλυκόζη λοιπόν όταν αυξηθεί προκαλεί την έκκριση από το πάγκρεας μιας ορμόνης της ινσουλίνης η οποία βοηθά στη μείωση των επιπέδων γλυκόζης από το αίμα.

Κατά τον διαβήτη, τα επίπεδα της γλυκόζης παραμένουν υψηλά και ο οργανισμός αδυνατεί να τα μειώσει. Υπάρχουν 2 κύριοι λόγοι γι’ αυτό.

Ο 1^ος λόγος είναι ότι το πάγκρεας δεν παράγει ινσουλίνη (Διαβήτης τύπου 1) και χρειάζεται εξωτερική χορήγηση της ορμόνης από τον ασθενή. ο 2^ος λόγος είναι ότι η ινσουλίνη που παράγεται είναι λίγη ή για κάποιο λόγο βρίσκει αντίσταση και δεν αναγνωρίζεται από τα κύτταρα με αποτέλεσμα να είναι αναποτελεσματική (διαβήτης τύπου 2). Ο διαβήτης τύπου 1 έχει κυρίως γενετικά αίτια και εμφανίζεται σε μικρές ηλικίες ενώ ο διαβήτης τύπου 2 εμφανίζεται σε ενήλικες, σχετίζεται κατά πολύ με την παχυσαρκία και αντιμετωπίζεται κυρίως με αλλαγή τρόπου ζωής, καλύτερη διατροφή και φάρμακα όταν χρειάζεται σύμφωνα με τις συστάσεις του ιατρού.

Τα άτομα που πάσχουν από διαβήτη αυξάνονται συνεχώς σε όλες τις χώρες του κόσμου. Σύμφωνα με στοιχεία από την Παγκόσμια Διαβητολογική εταιρία , πάνω από 370 εκατομμύρια άνθρωποι στο πλανήτη εκτιμάται ότι ζουν με τη νόσο αυτή καθημερινά. Όμως ακόμα πιο δυσάρεστο είναι το γεγονός ότι περίπου οι μισοί από αυτούς που έχουν διαβήτη δε το γνωρίζουν. Περίπου 5 εκ. άνθρωποι πέθαναν από τη νόσο το 2012 ενώ οι μισοί από αυτούς ήταν μικρότεροι των 60ετών.

Στην Ελλάδα έχουμε 638.000 διαγνωσμένους διαβητικούς ασθενείς ενώ εκτιμάται ότι περίπου 265.000 άνθρωποι πάσχουν από διαβήτη αλλά δε το γνωρίζουν (IDF Diabetes atlas 5^th edition).

Όλοι μας θα πρέπει να κάνουμε εξετάσεις αίματος για να δούμε τα επίπεδα σακχάρου στο αίμα μας και να τις επαναλαμβάνουμε σύμφωνα με τις συστάσεις του ιατρού μας.

Διατροφή και Διαβήτης

Εάν κάποιος έχει διαβήτη δε σημαίνει ότι πρέπει να στερείται τροφές που του αρέσουν. Απλά θα πρέπει να βάλει σε μια τάξη τη διατροφή και τα γεύματά του. Χρειάζεται να εκπαιδευτεί έτσι ώστε να αναγνωρίζει τις ομάδες τροφίμων και το βασικό περιεχόμενό τους σε θρεπτικά συστατικά. Η διατροφή ενός διαβητικού ασθενή αποτελεί την σωστή και ισορροπημένη διατροφή που θα πρέπει να ακολουθούν όλοι ακόμη κι αν δεν είναι ασθενείς. Παρακάτω συνοψίζονται ορισμένα βασικά στοιχεία της διατροφής ενός διαβητικού:

• Κάνε μικρά και συχνά γεύματα. 3 κύρια γεύματα (Πρωινό, μεσημεριανό, βραδινό) και 2 μικρά ενδιάμεσα σνακ.
• Χώρισε το πιάτο σου σε 3 μέρη όπως παρακάτω. Το μισό πιάτο κάλυψέ το με φυλλώδη λαχανικά. Το 1/3 με άπαχη πρωτεΐνη (κρέας, κοτόπουλο, ψάρι) και το άλλο 1/3 με σύνθετους υδατάνθρακες όπως ψωμί, ζυμαρικά, ή δημητριακά ολικής άλεσης, αναποφλοίωτο ρύζι, καλαμπόκι, όσπρια, πατάτες.
• 
• • Για σνακ επέλεξε κάποιο φρούτο. Να θυμάσαι ότι φρούτο δεν είναι μόνο το ξινόμηλο που πολλοί διαβητικοί συνηθίζουν να τρώνε. Όλα τα φρούτα έχουν μια ποσότητα υδατανθράκων. Το ζητούμενο είναι να μη το παρακάνουμε. 1 μήλο, ένα πορτοκάλι, ένα αχλάδι, μισή μπανάνα, 10 ρόγες κεράσια, 3-4 φράουλες αποτελούν μια μερίδα φρούτου.
  • Επέλεξε σαν κύριες πηγές υδατανθράκων τροφές υψηλές σε φυτικές ίνες. Αυτές είναι τα φυλλώδη λαχανικά, το κρεμμύδι, το μπρόκολο, τα φρούτα με το φλοιό τους, τα όσπρια και τα δημητριακά ολικής άλεσης. Ολική άλεση σημαίνει ότι ο καρπός έχει διαφυλάξει όλα του τα μέρη (φλοιό, ενδόσπερμα και έμβρυο) επομένως έχει μεγαλύτερη θρεπτική αξία και περισσότερες φυτικές ίνες.
  • Αναγνώρισε τους απλούς υδατάνθρακες. Με τον όρο «απλοί» εννοούμε τα απλά σάκχαρα. Αυτά μπορεί να βρίσκονται εκ φύσεως μέσα στο γάλα (λακτόζη) και στα φρούτα ή τους χυμούς (φρουκτόζη) καθώς και να χρησιμοποιούνται επιπρόσθετα σε γλυκά ή ροφήματα όπως η ζάχαρη και το μέλι. Οι απλοί υδατάνθρακες θα πρέπει να καταναλώνονται με προσοχή.
  • Δε χρειάζεται να «κόψεις» εντελώς τα γλυκά. Έρευνες δείχνουν ότι η ποιότητα των υδατανθράκων σχετίζεται με το πόσο γρήγορα θα αυξηθούν τα επίπεδα γλυκόζης στο αίμα αλλά αυτό που παίζει το σημαντικότερο ρόλο είναι η ποσότητα του σακχάρου σε αυτό. Επομένως αν βρεθείς μπροστά στην ανάγκη για κάποιο γλυκό δε χρειάζεται να το στερηθείς. Απλά φρόντισε η ποσότητα που θα καταναλώσεις να είναι μικρή ή μοιράσου το με κάποιον άλλο.
  • Μάθε να κατανέμεις τους υδατάνθρακες κατά τη διάρκεια της ημέρα σου και όχι να τους καταναλώνεις μονομιάς σε ένα μεγάλο γεύμα.
  • Διάβαζε προσεκτικά τις ετικέτες τροφίμων και ψάξε στα συστατικά τους για την ποσότητα των σακχάρων που περιέχουν.
  • Προσπάθησε να χάσεις βάρος αν έχεις περιττά κιλά.
  • Αύξησε τη φυσική σου δραστηριότητα. 30-45 λεπτά την ημέρα σε συνδυασμό με σωστή διατροφή θα σε βοηθήσουν να χάσεις βάρος αλλά και να ελέγξεις καλύτερα τα επίπεδα σακχάρου στο αίμα σου.
  Οι παραπάνω αρχές μας αφορούν όλους, διαβητικούς και μη. Το να είσαι διαβητικός δε σημαίνει στέρηση λοιπόν. Η σωστή διατροφή αποτελεί τη βάση για μια ζωή γεμάτη υγεία.
  Χρήσιμα Links προς ενημέρωσή σας:
  International Diabetes Federation
  http://www.idf.org/
  Hellenic Diabetes Association
  http://www.ede.gr/
  Hellenic Diabetes Federation
  http://www.elodi.org/
   Πηγή nestle.gr
  Ιωσήφ Αλεξανδρίδης
  Κλινικός Διαιτολόγος-Διατροφολόγος MmedSc